Toelichting van College van Kerkrentmeesters op de jaarrekening

Financiële gang van zaken

Terugblik

Na een aantal 'Corona' jaren was 2022 een jaar waarbij de Corona maatregelen werden stopgezet en de kerken weer zonder beperkende maatregelen bezocht konden worden. Het jaar 2022 stond ook in het teken van de oorlog in Oekraïne. De humanitaire gevolgen waren groot. Ook zijn de gevolgen zichtbaar in de economie waarbij de inflatie (met name door de hogere energieprijzen) voor velen een grote impact heeft. De gevolgen zijn letterlijk voelbaar doordat in 2022 is besloten om de kerken minder warm te stoken. Dit was noodzakelijk om kosten te besparen zodat alle andere activiteiten voortgezet konden worden. In 2022 mochten we ds. Zeeman als nieuwe herder en leraar ontvangen in de Hervormde Gemeente in Waddinxveen waardoor wijk noord weer een vaste predikant heeft. Wijkgemeente Oost is ook in 2022 nog vacant gebleven.

Onderstaand is een weergave opgenomen van het huidige resultaat naar een genormaliseerd resultaat gecorrigeerd voor eenmalige effecten.

Genormaliseerd resultaat:

Resultaat jaarrekening: € 77.366 Toevoeging nieuwe reserve: € 38.424 (toevoeging overtollig resultaat (zie later meer info)) Lagere bezetting predikanten:€ -89.000 (door 2 fte vacature (niet gehele jaar)) Lagere salaris kosters: € -9.000 (minder zaalverhuur en buffet) Ontvangen legaat: € -3.000 Geen kerkelijk werker: € -15.000 (wel besloten maar niet ingezet) Gemiste opbrengsten onroerende zaken:€ 14.000 (Pastorie Oost/ Noord niet verhuurd) 'Normaal' resultaat: € 13.790

Gecorrigeerd voor eenmalige effecten is het resultaat positief. De sterke inflatie heeft in het boekjaar 2022 voor ons als kerk nog niet heel veel effect gehad. De salarissen zijn niet verhoogd en de energietarieven stonden reeds voor 2022 vast. Vanaf 1 januari 2023 zijn de nieuwe en veel hogere tarieven ingegaan en als we met die nieuwe energietarieven hadden moeten rekenen, zou het resultaat fors lager zijn. De inkomsten hebben in 2022 echter ook een mooie ontwikkeling laten zien en daar zijn we erg dankbaar voor.

We zijn dankbaar dat ondanks de stijgende kosten het gemeentewerk door kon blijven gaan. Financieel is het jaar 2022 positief afgesloten.

Algemene toelichting:

Opbrengsten roerende zaken:

De opbrengsten uit roerende zaken zijn lager dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt doordat twee pastorieën niet (of niet gedurende het hele jaar) bewoond waren. Dit resulteert in een daling van circa € 14.000. Daarnaast waren in begin 2022 nog corona maatregelen waardoor er ook minder verhuur heeft plaatsgevonden.

Opbrengsten levend geld:

De opbrengsten levend geld zijn in totaal met € 95.000 toegenomen ten opzichte van de begroting. Kerkbalans heeft circa € 30.000 meer opgebracht dan begroot. De AOF actie heeft ruim € 18.000 meer opgebracht dan begroot. De collecten zijn circa € 9.000 hoger dan begroot. De drie pijlers zijn allen sterk gebleken in het afgelopen jaar.

Op verzoek van de financiële beleidscommissie is in 2022 de rommelmarkt opgenomen in de jaarrekening van kerkbeheer. Hierdoor zijn de totale rommelmarktinkomsten a € 33.600 in de opbrengsten verwerkt. In andere jaren was alleen de bijdrage aan kerkbeheer € 12.000 opgenomen (ook in de begroting 2022 opgenomen). De afdrachten vanuit de rommelmarkt commissie zijn opgenomen in de post door te zenden giften/collecten.

Incidentele baten:

In 2022 is € 330.492 aan incidentele baten opgenomen. Dit betreft grotendeels een herwaardering van de pastorieën naar de nieuwe WOZ waarde (€ 316.000). In de jaarrekening wordt dit bedrag weer gecorrigeerd in de regel toevoeging bestemmingsreserve. Verder heeft kerkbeheer 1 legaat ontvangen van € 3.000. Aanvullend heeft € 11.494 betrekking op de toevoeging van de rommelmarkt in de jaarrekening van kerkbeheer. Dit betreft het saldo van de bankrekening bij het begin van het boekjaar. Dit saldo is overigens weer toegevoegd aan de bestemmingsreserve 'Rommelmarkt' waardoor dit geen resultaatsimpact heeft.

Kosten kerkelijke gebouwen:

In de begroting is een dotatie opgenomen van € 96.000. De gerealiseerde dotatie is € 162.000. Ten opzichte van de vorige begroting zijn meer onderhoudswerkzaamheden gepland in de eerste jaren waardoor de benodigde voorziening hoger is. Verder zijn er meer kosten gemaakt voor het verbouwen van de pastorie aan de Stationsstraat (goedgekeurd door CVK na vaststelling onderhoudsbegroting). Daarnaast nemen de onderhoudskosten toe en worden er ook werkzaamheden uitgevoerd die niet op korte termijn waren begroot.

Pastoraat:

De kosten zijn € 93.000 euro lager dan begroot. In de begroting was rekening gehouden met 4 predikanten. De kosten van hulpdiensten zijn toegenomen aangezien de vaste predikanten zijn vervangen voor tijdelijke ondersteuning (kosten hulpdiensten en preekvoorziening).

Lasten kerkdiensten:

Kosten voor kerkelijke activiteiten zijn met circa € 10.000 toegenomen ten opzichte van begroting 2022. Dit wordt o.a. veroorzaakt door het opnemen van de rommelmarkt in de jaarcijfers (€ 5.000) en verder hebben er veel meer activiteiten (kamp etc) in 2022 plaats gevonden doordat dit in eerdere jaren niet kon i.v.m. Corona.

Kosten beheer en administratie:

Ten opzichte van de begroting is er vrijwel geen afwijking. Wel zijn er meer kosten gemaakt voor video en audio uitzendingen. De hogere kosten worden gecompenseerd door lagere kosten van de (wijk)kerkenraad (€ 3.000).

Langlopende schulden:

In april 2019 is een lineaire hypotheek afgesloten met een totale hypotheek som van 200.000 euro. De lening bestaat uit 2 rentedelen: - 100.000 euro tegen 2,2% rente (5 jaar vast) - 100.000 euro tegen 2,9% rente (10 jaar vast)

Jaarlijks dient 20.000 euro afgelost te worden. In 2022 is gebruik gemaakt van een extra aflossingsmogelijkheid van 20.000 euro (totaal 40.000 euro afgelost). Per 31 december 2022 is het saldo nog 100.000 euro.

Toevoegingen en onttrekkingen bestemmingsreserve/fondsen:

In 2022 is totaal € 371.000 uit het resultaat toegevoegd aan de bestemmingsreserve/fonds. De toevoeging is te verdelen in de onderstaande reserves: - Herwaarderingsreserve: € 316.000 (ten gevolge van waardering pastorieën tegen WOZ waarde) - Nieuw Beleid: € 5.000. - Rommelmarkt: € 11.653 (restant saldo rommelmarkt, per 2022 in jaarrekening van kerkbeheer) - Overschot resultaat boven liquiditeitsnorm: € 38.424

Dit laatste fonds is een gevolg van het eerder genomen AK besluit om duidelijk te maken wat er gebeurt met een positief resultaat in de jaarrekening. Afgesproken is dat het bedrag dat boven de gestelde liquiditeitsnorm (a € 815.000 voor 2022) komt, inzichtelijk wordt gemaakt in een apart fonds.

In 2022 zijn de onderstaande bijdragen onttrokken uit bestemmingsfondsen (totaal € 15.469): - Orgelfonds Morgenster: € 469 (onderhoud orgel Morgenster) (saldo: € 1.926) - Nieuw Beleid: € 15.000 (Uitbreiding 0,2 FTE ds. de Koeijer t/m 31 mei 2024 (saldo: € 34.845)

Financieel Beleid/Risico paragraaf

In 2022 is het totale eigen vermogen toegenomen tot circa € 2,4 miljoen (bestaande uit vastgoed en liquiditeiten). Hiervan is circa € 853.000 aan liquiditeiten beschikbaar. De Algemene Kerkenraad acht een liquiditeitspositie van circa € 815.000 wenselijk. Vanaf 2022 worden overtollige resultaten boven de liquiditeitsnorm aan een bestemmingsfonds gedoteerd. Voor 2022 is dit een bedrag van € 38.424. De Algemene Kerkenraad besluit over de bestedingen van dit bestemmingsfonds.

De oorlog in Oekraïne heeft voor veel onrust gezorgd. Naast de grote humanitaire gevolgen zijn met name de energieprijzen sterk gestegen. De kerken zijn over het algemeen grote energieverbruikers waardoor de kosten in 2023 significant zullen toenemen. Inmiddels zijn de nodige besparingsmaatregelen ingezet (stoken op lagere temperatuur en aanschaf van zonnepanelen). De kosten voor energie zijn in 2023 maar liefst vier maal hoger dan in 2022. Met de genomen maatregelen hopen we dit te kunnen beperken tot ‘slechts; twee maal hogere kosten. De verwachting is dan ook dat boekjaar 2023 met een verlies afgesloten. Ook omdat er weer een volledige predikantsbezetting zal zijn in 20230.

Inmiddels zijn de energieprijzen aan het dalen waardoor de toekomstverwachtingen positiever zijn. Vanaf 2024 hopen we dan ook met lagere tarieven te kunnen gaan rekenen.

Vooralsnog zijn er geen grote financiële gevolgen voor de Hervormde Gemeente Waddinxveen maar is het wel belangrijk om de ontwikkelingen te blijven monitoren om eventueel tijdig maatregelen te nemen. De financiële buffers zijn voldoende om eventuele negatieve ontwikkelingen in opbrengsten of kosten op te kunnen vangen.

Met betrekking tot het aantal leden/pastorale eenheden zien we een stabiele ontwikkeling. Het aantal pastorale eenheden schommelt al enkele jaren rond de 1700 eenheden. Het aantal leden blijft eveneens stabiel en schommelt tussen de 3.450 en 3.650 leden: 2022: 3.640 2021: 3.561 2020: 3.546 2019: 3.523 2018: 3.579 2017: 3.540

2016: 3.507 2015: 3.484 2014: 3.475 2013: 3.537 2012: 3.628

Het aantal leden bestaat uit: Belijdend lid, Dooplid, Overige geregistreerde.

De ontwikkeling op landelijk niveau, waarbij steeds meer leden zich uitschrijven, is nog niet zichtbaar in Waddinxveen. Met veel dankbaarheid mogen we concluderen dat Waddinxveen een gemeente is met een 'stabiele' ontwikkeling van leden. Daarbij moet wel de kanttekening gemaakt worden dat Waddinxveen qua inwoners sterk is gegroeid door de Triangel. Deze toename is niet zichtbaar in het aantal kerkelijke gemeenteleden.

Toekomstparagraaf

Met veel dankbaarheid mogen wij concluderen dat de cijfers een positief resultaat laten zien. Al enkele jaren is de groei in opbrengsten voldoende om ook de toenemende kosten te financieren. Er wordt door het College van Kerkrentmeesters scherp gestuurd op kostenbesparing en volop ingezet op goede geldwervingscampagnes. We zijn er dankbaar voor dat we als kerk zegen mogen ontvangen op deze inspanningen.

Tegelijkertijd moeten we ons ook realiseren dat we op veel zaken geen invloed hebben. We hebben te maken met heftige ontwikkelingen in de wereld. De oorlog in Oekraïne uitgebroken en er bestaat veel onzekerheid over het verdere verloop daarvan. Naast het verschrikkelijke persoonlijke leed zien we ook forse economische gevolgen waarbij de prijzen sterk toenemen. De oorlog is al direct in de portemonnee te voelen en uiteindelijk kan dit ook invloed hebben op de Kerk.

De kosten nemen als maar toe. Ook zullen we in de loop van 2023 gezegend zijn met weer een volledige predikantsbezetting, waardoor de begrootte kosten voor pastoraat ook daadwerkelijk uitgegeven zullen worden.

De opbrengsten laten al jaren een mooie stijging zien en ook actie Kerkbalans was boven verwachting goed. Toch moeten we rekening mee houden dat deze trend gebroken kan worden, ook doordat gemeenteleden wellicht minder beschikbare middelen hebben om de Kerk te ondersteunen.

Voor 2023 is een verlies begroot. De prijzen voor met name energie lijken te stabiliseren, als dit doorgaat hopen we vanaf 2024 dus een herstel te zien.

Het is van belang om kritisch naar onze uitgaven en financiële positie te kijken. Kosten voor onderhoud en algemene kosten blijven stijgen. Daarnaast is het van belang geen lange termijn verplichtingen overeen te komen aangezien dit sterk de flexibiliteit beïnvloed die nodig is bij tegenvallende resultaten. Al deze ontwikkelingen dienen nauwlettend beoordeeld te worden om, indien nodig, tijdig actie te kunnen ondernemen.

Conclusie

Het jaar 2022 is met een positief resultaat afgesloten. Naar verwachting breekt een onzekere periode aan waarbij de kosten sterk toenemen. Het is van belang om de ontwikkelingen nauwlettend te monitoren en waar nodig vervolgacties te nemen. Echter mogen wij ook vertrouwen hebben dat het kerkelijk werk de komende jaren doorgang mag vinden.